ضوابط پارکینگ

همواره یکی از مسائلی که از پرونده های کوچک مسکونی گرفته تا پروژه های بزرگ تجاری با آن در گیر هستند موضوع پارکینگ و کسری پارکینگ است، دراین متن سعی برآن شده است تا به زبانی ساده برخی ازابعاد این موضوع را در شهرداری مشهد مشخص کنیم.

توجه شود که ضوابط پارکینگ در شهرداری هر شهری متفاوت است و ما اینجا در خصوص شهرداری مشهد صحبت کرده ایم.

الف- تعاریف

1- پارکینگ بسته

فضائی ساخته‌شده است که در یک ساختمان جهت توقف وسایل نقلیه قرار دارد.
فضای ناخالص در پارکینگ به ازا هر وسیله نقلیه اتومبیل 25 مترمربع می‌باشد.

2- فضای پارکینگ

فضای پارک یا پارکینگ موردنیاز را ضابطه طرح تفصیلی بر اساس تعداد واحد مجاز تعیین می‌نماید ولی چنانچه ما لک اقدام به احداث واحد بیش از ضابطه تعیین‌شده بنماید موظف به تأمین فضای پارک مستقل به میزان فضائی به ابعاد 5×2,5 برای هر واحد می‌باشد.
لازم به ذکراست چنانچه کارشناس بازدید نتواند تعداد فضای پارک مستقل را جهت پارکینگ تشخیص دهد می‌بایست پرونده جهت اعلام نظریه هیئت پارکینگ ارجاع گردد.

ب- مشخصات جایگاه پارک خودرو

ابعاد لازم جهت توقف دو خودرو درصورتی‌که کنار یکدیگر قرار گیرند) با زاویه پارک – 90 درجه5×2,5 متر و زمانی که خودروها در طول و پشت سرهم قرار گیرند، ابعاد موردنیاز 6×2 متر می‌باشد.

در پارکینگ‌های مسقف درصورتی‌که فاصله محور ستون‌ها) آکس تا آکس 5 مترو فاصله داخلی بین دو ستون حداقل 4,5 متر باشد، دو خودرو بین دو ستون می‌تواند قرار بگیرد.

افزایش تعداد خودرو، با افزایش فاصله محور ستون‌ها به ازای 2,5 متر به ازای هر خودرو بلامانع است.

1-حالت‌های مختلف پارک خودرو در پارکینگ

2- مشخصات مسیر راهروها

حداقل عرض مسیر رفت‌وآمد) راهروهادر توقفگاه‌های بزرگ و متوسط، نباید کمتر از – 5 متر و در محل ستون‌ها از 4,5 متر کمتر باشد. شعاع میانی مسیر گردش خودرو در توقفگاه نیز نباید کمتر از 5 متر در نظر گرفته شود.
در توقفگاه‌های بزرگ، به‌منظور عبور سواره و پیاده، در کنار معبر سواره بایستی گذرگاه عابر پیاده به عرض حداقل شصت سانتیمتر ) به ارتفاع حداقل بیست سانتیمتر بالاتر از سطح معبر سوارهدر نظر گرفته شود.

3- مشخصات رمپ

شیب رمپ پارکینگ در کاربری مسکونی؛ تجاری و یا هر کاربری دیگر شیب رمپ طبق ضابطه بین 15% تا 17% بیشتر نباشد.

عرض توصیه‌شده برای رمپ‌ها (شیب‌راهه در هیچ حالتی از جدول ذیل نبایستی کمتر باشد)

کف رمپ‌ها باید از مصالح غیر لغزنده برای خودرو باشد. در مناطقی که شرایط یخبندان وجود دارد، رمپ بایستی در فضای داخلی ساختمان قرارگیری در غیر این صورت بایستی رمپ را به روش مناسب ) با استفاده از مصالح سبک مسقف نمود.
روشنایی مسیر رمپ ورودی پارکینگ بایستی به نحوه مناسبی تأمین شود.
پروفیل طولی رمپ بایستی مطابق شکل ذیل باشد.

4- مسیر انتقالی

مسیری است در خروجی رمپ که به فضای توقف با سطحی با شیب حداکثر 10 درصد و به طول حداکثر یک متر، در محل توقف رمپ متصل می‌گردد.

5- فضای توقف

با توجه به موقعیت ملک و نوع معبر حداقل طول ایستگاه رمپ قبل از شیب‌راهه دو ونیم متر با شیب حداکثر 5 درصد می‌باشد.

6- دیگر مشخصات پارکینگ‌ها

• تأمین دسترسی مستقیم پارکینگ(ورودی و خروجی) از حاشیه معابر شریانی درجه‌یک مجاز نمی‌باشد.
• حداقل عرض معبر دسترسی به محل ورودی و خروجی پارکینگ، چهار متر می‌باشد.
• محل دسترسی پارکینگ( ورودی و خروجی) نبایستی در حریم تقاطع‌های اصلی شهری قرار گیرد.
• ملاک پارکینگ تأمین‌شده، تعداد جایگاه پارکینگ بوده و صرف تأمین متراژ پارکینگ، قابل‌قبول نمی‌باشد.
• ارتفاع ورودی از روی شیب رمپ تا زیر سقف 1.80 متر باشد
• در پارکینگ ساختمان‌های اختصاصی 3% فضای توقفگاه به جایگاه ویژه معلولان جسمی توصیه می‌شود.
• تأمین حداقل یک تا دو جای پارک ویژه معلولین در هر طبقه پارکینگ توصیه می‌شود.
• حداقل عرض محل توقف اتومبیل معلولان با صندلی چرخ‌دار 3,5 متراست.
• جایگاه اتومبیل معلولان جسمی حرکتی می‌بایست در نزدیک‌ترین محل به درهای ورودی یا خروجی آسانسور و یا سایر نقاط با دسترسی آسان باشد.
• توقفگاه‌های اختصاصی معلولان باید به‌وسیله علامت مخصوص مشخص شود.

ج- ضوابط حاکم بر پارکینگ

1- درب مجاز پارکینگ

نصب درب پارکینگ یا درب حیاط در تمام برساختمان که در حاشیه معبر قرارگرفته و یا دیوار حیاط مجاز نمی‌باشد و صرفاً به استناد مفاد مصوبه شورای اسلامی شهر به شماره 2300 /94/4/ش مورخ 29/2/94 مالکین با توجه به‌ضرورت تأمین پارکینگ خطی و حفظ درختان حاشیه معابر می‌توانند به شرح ذیل اقدام به نصب درب سواره نمایند:

• املاک جنوبی و شمالی یک‌بر با طول بر تا 10 متر، تنها نصب یک درب سواره‌رو مجازاست.
• برای املاک جنوبی و شمالی یک‌بر با طول بر بیش از 10 متر تا 15 متر نصب دو درب سواره‌رو با نظر هیئت پارکینگ منطقه مجازاست.
• برای املاک جنوبی و شمالی یک‌بر با طول بر بیش از 15 متر، نصب دو درب سواره‌رو مجازاست.
• برای املاک جنوبی و شمالی دو بر بدون در نظر گرفتن طول بر، از هر بر نصب یک درب سواره‌رو مجازاست.
• برای املاک جنوبی و شمالی دو بر بیش از 15 متر نصب دو درب سواره‌رو مجازاست.
• برای املاک جنوبی و شمالی سه بر مالک می‌تواند حداکثر سه درب سواره‌رو برای مجموع طول برهای مجاز داشته باشد.
• برای املاک جنوبی و شمالی سه بر تا طول 15 متر فقط یک درب سواره‌رو و برای طول برهای بیش از 15 متر دو درب سواره مجازاست

لازم به ذکر است نصب درب سواره‌رو در پخی سر نبش قطعات، حاشیه معابر تندرو یا شریانی درجه‌یک، آزادراه‌ها، تقاطع‌ها و میدان‌ها و نیز فضاهای سبز مجاز نمی‌باشد.
همچنین حداقل عرض درب سواره‌رو 2,50 متر و حداکثر 3,50 متر می‌باشد.

2- ضوابط پارکینگ مسکونی در طرح تفصیلی خازنی

• یک واحد مسکونی معاف از پارکینگ می‌باشد.
• مساحت 40 مترمربع فضای حیاط قابل پارک به‌عنوان یک واحد پارکینگ محاسبه می‌گردد.
• در صورت کاهش سطح اشغال، فضای باز مازاد بر 40% که قابل پارک باشد به‌عنوان مساحت موردنیاز پارکینگ محسوب می‌گردد.
• پارکینگ در زیرزمین باید دسترسی مستقیم به طبقات داشته باشد( پله و آسانسور).
• حداقل عرض رمپ جهت دسترسی پارکینگ مسکونی 2,5 متر و در تجارتی‌ها 3,5 متر می‌باشد.

3- سایر ضوابط

• حداقل ارتفاع پارکینگ 2,40 متر و حداکثر 3 متر می‌باشد.
• چنانچه تعداد واحدها نسبت به ضابطه تجاوز نماید، به ازای هر واحد یک جای پارک 25 متری، موردنیاز می‌باشد و دیگر معافیت‌ها و ضوابط طرح حکم‌فرما نخواهد بود.
• برای تغییر در تعداد واحدها، تأمین پارکینگ الزامی بوده و شهرداری حق موافقت با تفکیک بدون تأمین پارکینگ یا تبدیل کسری پارکینگ به جریمه را ندارد.
• با توجه به اینکه کمیسیون در خصوص تغییر کاربری‌ها برابر با تبصره 1 و بند 24 ماده 55 رأی به تعطیل و پلمپ می‌دهد لذا کسری پارکینگ ناشی از تغییر کاربری‌ها به کمیسیون ارسال نمی‌گردد..
• برای انتقال پارکینگ به زیرزمین باید مساحت عرصه حداقل 200 متر و عرض معبر مجاور بیشتر از 6 متر ) جهت تأمین شعاع چرخش باشد.
• در چیدمان پارکینگ در زیرزمین سیستم به‌صورت پیش‌فرض متراژ 50 مترمربع را به رمپ اختصاص می‌دهد، چنانچه مطابق پلان چیدمان پارکینگ، امکان کاهش متراژ رمپ وجود داشته باشد، مساحت موردنظر را در ردیف رمپ پارکینگ ورود نمایید.

د- کسری پارکینگ

بررسی کسری پارکینگ در منطقه وعدم ارسال به کمیسیون ماده 100

1- محاسبه کسری پارکینگ

کسری پارکینگ مطابق فرمول زیر محاسبه می شود (در سال 1398)

2- کسری پارکینگ موارد خاص (عدم امکان تأمین)

بر اساس ضوابط سال 1398 شهرداری مشهد:

در شرایط 7 گانه معافیت و کاربری مسکونی برای تراکم کم 10P -تراکم متوسط:35P تراکم زیاد 40P

سایر کاربری‌ها در حد ضابطه که اجازه تأمین پارکینگ ندارند-تجاری 50P-سایر:40P

3- معافیت‌های پارکینگ در اصول هفتگانه

1-ساختمان‌های در بر خیابان‌های سریع‌السیر به عرض 45 مترو بیشتر قرار داشته و دسترسی به محل اتومبیل را نداشته باشد.
2-ساختمان‌های در فاصله 100 متری تقاطع خیابان‌های به عرض 20 متر و بیشتر ) هر دو معبر بیشتر از 20 متر(واقع‌شده و دسترسی به محل اتومبیل را نداشته باشد.
3-ساختمان در محلی قرار داشته باشد که ورود به پارکینگ مستلزم قطع درختان کهن بوده که شهرداری مجوز قطع آن‌ها را نداده باشد.
4-در معابر کمتر از 4 متر اگر شهروندی ادعای تأمین پارکینگ داشته باشد و پارکینگ تأمین‌شده و عملاً قابل‌استفاده باشد شهرداری می‌تواند پارکینگ را قبول نماید.
5-ساختمان دربر معبری قرارگرفته باشد که به علت شیب زیاد احداث پارکینگ ازنظر فنی مقدور نباشد.
6-درصورتی‌که وضع و فرم زمین ساختمان به صورتی باشد که ازنظر فنی نتوان در سطح طبقات احداث پارکینگ نمود.
7-قرار داشتن در حاشیه میدان و تا فاصله 20 متری از آن.

4- مرجع تشخیص کسری پارکینگ

درصورتی‌که پلان جانمایی پارکینگ تأمین پارکینگ را تأیید نکند و یا متراژ پارکینگ در بازدید به‌اندازه مجاز قبلی ) پروانه یا عدم خلاف(نباشد پرونده باید از این گزینه به هیئت پارکینگ ارسال شود تا تأمین یا عدم تأمین پارکینگ بررسی و اعلام نظر شود.
توجه: چنانچه پرونده می‌بایست هم به هیئت پارکینگ و هم به کمیسیون ارسال شود ابتدا پرونده را به هیئت پارکینگ ارسال می‌نماییم پس از اعلام نظر این هیئت، پرونده به مرحله تعیین خلاف بازمی‌گردد و پس‌ازآن باید پرونده وارد مرحله تنظیم لایحه شود

5- اعضا هیئت پارکینگ

معاون منطقه، روسای شهرسازی و ترافیک منطقه

درصورت شکایت: هیئت عالی ترافیک: نمایندگان معاونت شهرسازی و سازمان ترافیک

6- کسری پارکینگ تجاری

اگر کاربری اصلی زمین تجاری باشد به میزان یک‌دوم
اگر کاربری اصلی زمین غیرتجاری باشد تا 50 متر،25 متر کسری پارکینگ و بیش از 50 متر، معادل یک‌دوم زیربنا

ه- آخرین مصوبات وبخشنامه ها

1- فرآیند  هیات پارکینگ درمورخ 1396/10/3  در سیستم esup  پیاده سازی شد.
متن این دستورالعمل را می توانید ازطریق لینک زیردریافت نمایید👇

سیستمی شدن هیات پارکینگ